Τα κορίτσια του «Αμπαζούρ» καυτηριάζουν τα γυναικεία στερεότυπα σε ένα ανατρεπτικό καμπαρέ

O «Στενός Κορσές», η Άννη Θεοχάρη και η Έλσα Λουμπαρδιά, επιστρέφουν με την παράσταση «Αμπαζούρ» δέκα χρόνια μετά το τελευταίο ανέβασμά της με μια ανανεωμένη εκδοχή της.

Μια σέξι σάτιρα που καυτηριάζει τα γυναικεία στερεότυπα, περιπλανιέται ανάμεσα στις εποχές και αναζητά τον δικό της χώρο στο υπαρξιακό αδιέξοδο της εποχής μας.

Ένα ανατρεπτικό, ένα νοσταλγικό, ένα φεμινιστικό καμπαρέ για όσους έμειναν μια νύχτα με το ραδιόφωνο ανοιχτό. Αυτό είναι το «Αμπαζούρ».

«Είναι με κάποιον τρόπο μια ιστορική αναδρομή στη θέση της γυναίκας ανά τους αιώνες, με τρόπο κωμικό και ελαφρύ, αλλά φυσικά δεν λείπουν οι αιχμές και τα σχόλια σε σχέση με το σήμερα», όπως αναφέρει στο ΒΗΜΑ η Έλσα Λουμπαρδιά.

Αν έχετε αρκετή τύχη και αποσυντονιστείτε στη συχνότητα του Αμπαζούρ, θα έχετε την ευκαιρία να βρεθείτε σε ένα ξεχασμένο σκοτεινό καμπαρέ, να απολαύσετε ένα ποιητικό μπουρλέσκ πίνοντας το ποτό σας, να δειπνήσετε σε ένα ρεστοράν στο τέλος του σύμπαντος και ποιος ξέρει, ίσως μάθετε το μυστικό της ζωής.

Γιατί άργησε τόσο πολύ η επιστροφή του Αμπαζούρ;

Άννη: Θεωρώ πως το κάθε τι χρειάζεται το σωστό timing για να μπορέσει να αναπτυχθεί σωστά. Το Αμπαζούρ είναι μια παράσταση που την πρωτοανεβάσαμε δέκα χρόνια πριν. Παίξαμε για τρία χρόνια σε διάφορες παραλλαγές την παράσταση αυτή και είπαμε όταν τελείωσε ότι αυτό ήταν.

Τελειώσαμε με το Αμπαζούρ. Ωστόσο όλο και ερχόταν στο μυαλό μας πως αυτή η παράσταση είναι επίκαιρη και διαχρονική ώσπου έφτασε το πλήρωμα του χρόνου και φέτος ήμασταν πιο έτοιμοι από ποτέ για να ξανανάψουμε το αγαπημένο μας Αμπαζούρ.

Τι θα δούμε στην παράσταση; Σε τι αφορά;

Έλσα: Η παράσταση είναι μια ραδιοφωνική εκπομπή που ταξιδεύει στον χρόνο και συνομιλεί μέσω τραγουδιών και ιστοριών με τα γυναικεία στερεότυπα ανά τις εποχές. Είναι με κάποιον τρόπο μια ιστορική αναδρομή στη θέση της γυναίκας ανά τους αιώνες, με τρόπο κωμικό και ελαφρύ, αλλά φυσικά δεν λείπουν οι αιχμές και τα σχόλια σε σχέση με το σήμερα.

Κατά πόσο αυτά τα στερεότυπα μας έχουν διαμορφώσει, πού είμαστε σήμερα σε σχέση με αυτά. Η παράσταση φυσικά δεν δίνει απαντήσεις, αλλά θέτει τα ερωτήματα που μας απασχολούν.

Με αυτοσαρκασμό και σατιρική διάθεση μιλάτε για την καταπίεση ενός Στενού Κορσέ. Καταφέρνουν οι άνθρωποι πια να λύνουν τα κορδόνια και να απελευθερώνονται από οτιδήποτε τους στενεύει τη ζωή;

Έλσα: Νομίζω ότι ο καθένας εκεί έξω έχει τα δικά του κορδόνια να λύσει, και όσο τα λύνει εμφανίζονται κι άλλα. Χρειάζεται μια σκέψη προς τα μέσα για να δούμε ποια κορδόνια είναι δικά μας, ποια είναι της κοινωνίας, ποια της οικογένειας, του σχολείου κλπ.

Ποια από αυτά τα κορδόνια χρειαζόμαστε για να κρατιόμαστε και ποια μας καταπιέζουν. Η τέχνη είναι σίγουρα ένας τρόπος να χαλαρώσεις κόμπους, αλλά τα κορδόνια τα λύνεις μόνος σου.

Άννη: Οι άνθρωποι προσπαθούν. Η προσπάθεια πάει μαζί με την εξέλιξη και την κίνηση. Όσο λοιπόν παλεύουμε για την απελευθέρωση τόσο μετακινούμαστε από την προηγούμενη κατάσταση. Ίσως τελικά να μην έχει σημασία το αποτέλεσμα αλλά η διαρκής μετακίνηση προς τον στόχο μας.

Άννη Θεοχάρη: «Σε ένα νούμερο μπουρλέσκ θα αναγνωρίσεις την χειραφέτηση και την αυτοδιάθεση της γυναίκας και πώς από αντικείμενο του σεξ είναι πλέον υποκείμενο».

Η παράσταση αγγίζει και τα γυναικεία στερεότυπα με τρόπο κωμικό, όπως το πολυφορεμένο της γεροντοκόρης. Θεωρείτε ότι ανήκουν τελικά σε μια άλλη εποχή ή ακόμα τα φέρουμε εντός μας;

Άννη: Εκατό τις εκατό τα φέρουμε εντός μας και γι αυτό έχουμε και τόση ανάγκη να τα σατιρίζουμε. Γιατί μόνο μέσα από αυτόν τον δρόμο μπορούμε να τα κατανοήσουμε και να τα προσπεράσουμε.

Έλσα: Πιστεύω ότι ισχύουν λίγο πολύ και τα δύο. Πράγματι το στερεότυπο της γεροντοκόρης είναι πλέον παρωχημένο και θα έλεγα ότι έχει σχεδόν εκλείψει. Όμως είναι κομμάτι της ιστορίας μας και ακόμη γράφει μέσα μας. Κάνοντας πλάκα με αυτό, είναι ένας τρόπος να το αφήσουμε για τα καλά πίσω μας και να πάμε πραγματικά παρακάτω

Πρόκειται για μια παράσταση καμπαρέ, μια παράσταση ευχάριστη που όμως δεν μπορεί να μην ασχοληθεί με την πραγματικότητα. Ποια είναι εκείνα τα «δύσκολα» θέματα που θίγετε; Νιώσατε την ανάγκη να εντάξετε και το ζήτημα των γυναικοκτονιών.

Έλσα: Ήταν αναγκαίο να μιλήσουμε για κάποια πράγματα. Ερχόμασταν στην πρόβα, και ξεκινούσαμε μια ώρα μετά γιατί μιλούσαμε για τα Τέμπη, για μια ακόμη γυναικοκτονία, για την εκλογή του Τραμπ κ.ο.κ. Οπότε μοιραία, όλα αυτά βρήκαν τη θέση τους στην παράσταση.

Το θέμα των γυναικοκτονιών τα τελευταία χρόνια έχει πάρει τέτοια διάσταση που το προσεγγίσαμε εντελώς διαφορετικά. Γράψαμε ένα κείμενο και ένα τραγούδι που μιλά πολύ ξεκάθαρα για τη γυναικοκτονία. Είναι ακόμη ένα μήνυμα ενάντια στη σιωπή. Άλλωστε ό,τι είδος και να κάνεις, το θέατρο είναι από τη φύση του πολιτική πράξη.

Άννη: Φέτος για πρώτη φορά νιώσαμε την ανάγκη να μιλήσουμε για τις γυναικοκτονίες με περισσότερο θάρρος και αποφασιστικότητα. Αυτό συνέβη γιατί όλες αυτές οι φρικτές ειδήσεις των τελευταίων ετών και όλες αυτές οι θυσίες των γυναικών δεν μας έχουν αφήσει να αναπνεύσουμε.

Επίσης, φτιάξαμε και το πρώτο μας καθαρά πολιτικό νούμερο κάτι που το κοινό αγκάλιασε με πολύ ενθουσιασμό και αυτό αποδεικνύει κάτι που από καιρό έχουμε καταλάβει: η τέχνη μας είναι και ένα από τα όπλα μας απέναντι σε όσα τραγικά συμβαίνουν αυτήν την περίοδο σε αυτήν την ταλαιπωρημένη χώρα.

Ποιες οι διαφορές με τα κείμενα του πρώτου ανεβάσματος, μια δεκαετία πίσω; Τι αφαιρέσατε, τι χρειάστηκε προσαρμογή;

Άννη: Όταν ξαναπιάσαμε τα κείμενα του Αμπαζούρ αισθανθήκαμε πως κάποια πράγματα χρειάζονταν μια σοβαρή μετακίνηση στο σήμερα. Σε γενικές γραμμές όμως το στενάχωρο είναι πως τα ίδια στερεότυπα που μας απασχολούσαν δέκα χρόνια πριν δεν έχουν αλλάξει ιδιαίτερα και νομίζω θα χρειαστούν πολλά χρόνια για να αλλάξουν.

Έλσα: Αφαιρέσαμε πολλά κυρίως λόγω χρόνου. Πολλά από αυτά που κρατήσαμε τα πειράξαμε λιγάκι και φυσικά γράψαμε και εντελώς καινούρια. Θίξαμε εντελώς αλλιώτικα το θέμα της γυναικοκτονίας και καυτηριάζουμε τον εσωτερικευμένο μισογυνισμό που είχαμε στην προηγούμενη παράσταση.

Μέσα από αυτή τη διαδικασία είδαμε ποιες ήμασταν, ποιες έχουμε γίνει. Μέσα από την παράσταση το αναδεικνύουμε όλο αυτό.

Αμπαζούρ

Μπουρλεσκ και φεμινιστική ματιά: μπορούν να συνδυαστούν. Σωστά;

Έλσα: Φυσικά. Ό,τι έχει ανάγκη να κάνει μια γυναίκα για τον εαυτό της είναι φεμινιστικό. Όταν μια γυναίκα θέλει να δηλώσει την παρουσία της με ένα γυμνό σώμα στη σκηνή, να φωνάξει «Αυτό το σώμα είναι δικό μου και το γουστάρω», δεν σημαίνει πως δεν την ενδιαφέρει να έχει ίσα δικαιώματα, ίσους μισθούς, εκπροσώπηση σε όλους τους τομείς.

Είμαστε περίπλοκα όντα και όσο έχει καταπιεστεί η κοινωνική μας θέση, άλλο τόσο έχει καταπιεστεί και η σεξουαλικότητά μας. Θέλουμε να απελευθερωθούμε σε όλους τους τομείς, τα θέλουμε όλα πίσω.

Έλσα Λουμπαρδιά: «Η παράσταση είναι με κάποιον τρόπο μια ιστορική αναδρομή στη θέση της γυναίκας ανά τους αιώνες».

Άννη: Μπορεί το μπουρλέσκ στο παρελθόν να είχε πορνογραφικό χαρακτήρα, ωστόσο τα τελευταία χρόνια έχει αλλάξει αυτό. Επίσης το κοινό στις παραστάσεις αυτές είναι περισσότερο γυναίκες.

Σε ένα νούμερο μπουρλέσκ θα αναγνωρίσεις την χειραφέτηση και την αυτοδιάθεση της γυναίκας και πώς από αντικείμενο του σεξ είναι πλέον υποκείμενο. Εκείνη αποφασίζει πόσο θα δείξει από το σώμα της.

Απενοχοποιείται η σεξουαλική διάθεση και βλέπεις μια περφόρμερ μέσα από ένα νούμερο μπουρλέσκ να απολαμβάνει και να γιορτάζει το σώμα της και τη γυναικεία της φύση.

Πιστεύετε πως ακόμη δεν έχει συνηθίσει η κοινωνία να βλέπει τα γυναικεία κορμιά με διαφορετικό τρόπο, πολύ πέρα από ερωτικές απεικονίσεις;

Άννη: Πιστεύω έχουμε ακόμα πολύ δρόμο μέχρι να βγάλουμε την ενοχή από το σεξ και το γυναικείο σώμα. Πιστεύω ότι η γυναίκα έχει φορτωθεί όλη την ενοχή της πατριαρχίας και χρειάζεται προσπάθεια μεγάλη για να μετακινηθεί η κοινωνία από αυτήν την θέση. Οι ερωτικές απεικονίσεις δεν είναι το πρόβλημα.

Το πρόβλημα είναι να προσδίδουμε ενοχή, φόβο και ντροπή σε κάτι τόσο φυσιολογικό όπως είναι το σεξ. Επίσης η πορνογραφική απεικόνιση των γυναικείων σωμάτων εξυπηρετεί με τον καλύτερο τρόπο αυτό το σύστημα ντροπής και ενοχής που στην ουσία αν το ξεπερνούσαμε θα είχαμε αυτομάτως πιο υγιείς ενήλικες και κατ’ επέκταση πιο υγιείς κοινωνίες.

Έλσα: Δυστυχώς το μεγαλύτερο κομμάτι της κοινωνίας, ακόμη βλέπει το γυναικείο σώμα σαν σεξουαλικό αντικείμενο. Όσο περισσότερο εμφανίζονται οι γυναίκες στην τέχνη, όσο περισσότερο βλέπει η κοινωνία τη δική τους ματιά, τόσο θα απομακρύνεται από αυτή τη στρεβλή εικόνα που έχει δημιουργήσει η πατριαρχία.

Στενός Κορσές και Αμπαζούρ, βίοι παράλληλοι. Ποιες είναι οι ιστορίες τους;

Έλσα: Αρχικά θα έλεγα ότι η ανάγκη να κάνουμε το Αμπαζούρ μάς έκανε να δημιουργήσουμε τον Στενό Κορσέ. Συνειδητοποιώ όμως ότι η ιστορία του Στενού Κορσέ είναι παλαιότερη.

Ξεκινάει κάπου στην πέμπτη δημοτικού που γνωριστήκαμε με την Άννη και ανοίχτηκε όλος αυτός ο κόσμος μπροστά μας.

Η μία ενέπνεε την άλλη κυριολεκτικά σε όλα. Οι προσωπικοί μας βίοι είναι παράλληλοι αλλά στην ουσία δεν χωριστήκαμε ποτέ. Έτσι γύρω στο 2015, όταν κοντεύαμε τα 30, σταθήκαμε λίγο και είπαμε: «Κάτσε ρε ‘συ. Πού πήγαν όλα αυτά που θέλαμε να κάνουμε;»

Έτσι δημιουργήθηκε το Αμπαζούρ. Βέβαια αν δεχτούμε ότι το Αμπαζούρ υπήρχε από πάντα, μάλλον αποσυντονιστήκαμε στις συχνότητές του την κατάλληλη στιγμή.

Και φυσικά από την πρώτη στιγμή συνοδοιπόροι σε αυτή την περιπέτεια, οι πολύτιμοι συνεργάτες μας, ο Νίκος και ο Ευθύμης.

Αμπαζούρ

Γιατί Στενός Κορσές; Για να ξορκίσετε την υπαρκτή στενότητα;

Άννη: Ο κορσές είναι ένα εντυπωσιακό εσώρουχο που κουβαλάει μια ιστορία από μόνο του. Αλλά για ‘μένα ένας Στενός Κορσές είναι συνδεδεμένος με την καταπίεση και τον περιορισμό των γυναικών.

Με γοητεύει που ένα τόσο αισθητικά ωραίο αξεσουάρ μπορεί να είναι σύμβολο καταπίεσης αλλά ταυτόχρονα και χειραφέτησης, αφού στο σήμερα μπορούμε να τον χαλαρώσουμε, να τον βγάλουμε ή και να το σφίξουμε όπως κι όποτε εμείς θέλουμε.

Έλσα: Κάπως προέκυψε από τη στενή μας φιλία και από την πλάκα που μας έκανε η παρέα ότι είμαστε πάντα μαζί.

Ενώ το Αμπαζούρ ήταν σχεδόν έτοιμο και ψάχναμε όνομα για την ταυτότητά μας, μάς ήρθε ξαφνικά στο μυαλό. Το κρατήσαμε αμέσως, γιατί μας φάνηκε αστείο, θηλυκό και φυσικά έχει όλον αυτόν το συμβολισμό της καταπίεσης.

πηγή: το βήμα