Ρίξε χρήμα στο πηγάδι

Η αύξηση των τιμών είναι σαν το νερό στο ποταμάκι. Πάει πάντα προς τα μπρος και δε γυρίζει ποτέ πίσω. Αν γίνει κάτι τέτοιο, πάει να πει ότι τα πράγματα δεν είναι και τόσο καλά.
Στα τηλεοπτικά πάνελ ξεχνούν να το πουν αυτό, γιατί αν το πουν, θα πρέπει μετά και να εξηγήσουν μια σειρά από άλλα πράγματα, που δε νομίζω ότι έχουν τη διάθεση να το κάνουν. Στα mainstream Media τουλάχιστον, σίγουρα όχι.

Η αλυσίδα: Τιμές προϊόντων- Αμοιβές εργαζομένων- Παραγωγικότητα

Η εντύπωση του κόσμου είναι ότι η έννοια της αύξησης των τιμών έχει να κάνει με την κερδοφορία και η κερδοφορία υπάρχει λόγω Καπιταλισμού, ενώ παλιότερα τα πράγματα δεν ήταν έτσι. (Βλέπε το σύνθημα της φωτογραφίας σε τοίχο του Ηρακλείου)
Εν μέρει έχει μια βάση αυτή η άποψη, από την στιγμή που το συγκεκριμένο σύστημα εισήγαγε το χάρτινο χρήμα στην αγορά και φυσικά τη δυνατότητα που σου έδινε αυτό το είδος χρήματος να αυξήσεις την ποσότητα του στην πιάτσα, τυπώνοντας όσο ήθελες, όποτε ήθελες και με ελάχιστο κόστος.

Παλιότερα και όσο το μέσο των οικονομικών συναλλαγών ήταν τα πολύτιμα μέταλλα, η αγορά και οι τιμές επηρεάζονταν μόνο από την αυξομείωση της προσφοράς και της ζήτησης προϊόντων και υπηρεσιών.
Το χρυσάφι, το ασήμι ,ο μπρούτζος και ό,τι άλλο (πολύτιμο) υλικό χρησιμοποιούνταν για να φτιαχτεί το χρήμα, είχε -πάνω-κάτω- έναν σταθερό όγκο.
Αυτό δημιουργούσε την τάση να μένει στο σεντούκι του κατόχου του και να μη γυρίζει στην Αγορά εύκολα.
Όσοι είχαν τα “φλουριά”, τα φύλαγαν καλά γιατί αν χάνονταν, δεν αναπληρώνονταν. Μιλάμε για δυσεύρετα υλικά, περιορισμένης ποσότητας και (σχεδόν) σταθερής αξίας.

Με συγκεκριμένο τον όγκο του χρήματος που υπήρχε σε κάθε περιοχή, οι τιμές στα προϊόντα επηρεάζονταν από την ποσότητα τους, την προσφορά δηλαδή αλλά και τη ζήτηση που αυτά είχαν.
Όλα αυτά  συνέβαιναν για αιώνες και μέχρι οι Εβραίοι της Ιταλίας σε Φλωρεντία και Βενετία να ανακαλύψουν την τραπεζική πίστη, το χαρτονόμισμα, την αποτύπωση δηλαδή του νομίσματος σε χαρτί, εκτινάσσοντας την ποσότητα του χρήματος και τις δυνατότητες ανάπτυξης της Αγοράς.

[Φωτό: “Banco Rosso”- Θεωρείται η πρώτη Τράπεζα στην Ιστορία,στην Εβραϊκή γειτονιά της Βενετίας]

Γιατί είναι αλλιώς να φτιάχνεις μια λίρα σε χρυσάφι και αλλιώς να τυπώνεις ένα χαρτί που θα λέει επάνω “1 λίρα” και με εγγύηση της Τράπεζας “Τάδε”.
Ο άλλος που το κρατάει στο χέρι του, νομίζει ότι έχει ένα χρυσό νόμισμα, ενώ έχει απλά ένα κομμάτι χαρτιού.
Η Πίστη αυτή ότι το χαρτί που κρατάς στα χέρια σου είναι χρυσάφι ή ασήμι είναι η βάση του συστήματος μας.

[Εικόνα: “Η Πιστωτική Οικονομία και οι ρίζες του Καπιταλισμού στη Δημοκρατία της Φλωρεντίας”]

 

Στις μέρες μας, βέβαια, έχουμε φύγει πια και από το χαρτί και έχουμε πάει σε χίλιους άλλους τρόπους να αναπαριστούμε το χρήμα. Από τις πλαστικές κάρτες των ιδιωτικών Τραπεζών, μέχρι τα άυλα ebanking που εσύ με ένα password πληρώνεις ή λαμβάνεις χρηματικά ποσά, που δεν έχουν καμία υλική μορφή.
Το χρήμα έχει χάσει πια ακόμη και αυτή την ευτελή υλική μορφή του, το χαρτί δηλαδή και πλέον ο κόσμος πληρώνει αγαθά με ένα κλικ του κινητού του, δηλαδή κυριολεκτικά με… αέρα.

Μέσα σε αυτή τη συνθήκη η ποσότητα του χρήματος συνεχώς αυξάνει, χωρίς να χρειάζεται καν τα νομισματοκοπεία των Κρατών να κόψουν περισσότερο μεταλλικό νόμισμα ή οι (ιδιωτικές) Κεντρικές  Τράπεζες των χωρών να τυπώσουν χαρτονομίσματα.
Καινούργιο χρήμα συνεχώς πέφτει στην Αγορά, είτε στην άυλη μορφή του, είτε στην υλική, με διάφορους τρόπους όπως είναι πχ ο δανεισμός, όπου μια Τράπεζα κόβει καινούργιο χρήμα όταν σου εκδίδει το δάνειο για να αγοράσεις το αυτοκίνητο που ήθελες.
Η συνεχής όμως μεταβολή της ποσότητας του χρήματος στην Αγορά προϋποθέτει παράλληλα και κάποια άλλα πράγματα, προκειμένου να μην καταρρεύσουν Οικονομίες και Κοινωνίες.

Η αύξηση της ποσότητας του χρήματος, πρέπει -θεωρητικά- να έχει σχέση με την παραγωγή και να αντιστοιχεί σε ανάλογη μεγέθυνση της Οικονομίας.
Αν, ας πούμε, υπάρχουν προς πώληση σε μια αγορά 6 καρέκλες και ένα τραπέζι και στη συνέχεια παραχθούν 12 επιπλέον καρέκλες και άλλα 2 τραπέζια, θα πρέπει να κοπεί και ανάλογο -καινούργιο- χρήμα προκειμένου να μείνουν οι τιμές των προϊόντων τουλάχιστον οι ίδιες. Αν δεν κοπεί επιπλέον χρήμα, η τιμή των προϊόντων θα πέσει αναγκαστικά, αφού θα έχουμε περισσότερα προϊόντα προς πώληση, με την ίδια ποσότητα χρήματος στην αγορά.

Ακούγεται καλό να πέφτουν οι τιμές στα προϊόντα, όμως αν συμβεί κάτι τέτοιο, θα δημιουργήσει τεράστια προβλήματα, αφού είτε ο επιπλοποιός θα σταματήσει να φτιάχνει καρέκλες και τραπέζια (δε θα τον συμφέρει πια),είτε θα κρατήσει τις τιμές όπως ήταν τότε που είχε τα λίγα προϊόντα στη βιτρίνα του αλλά τα λεφτά που θα έχουν οι πελάτες δε θα επαρκούν για να αγοραστούν τα αυξημένα σε ποσότητα προϊόντα κι έτσι θα μείνουν “στοκ” στο μαγαζί. Αποτέλεσμα; Να κλείσει την επιχείρηση του ο έμπορος και μαζί του και ο επιπλοποιός και να χάσουν τη δουλειά τους όσοι εργάζονταν στις δύο αυτές επιχειρήσεις.

Ο ελεγχόμενος Πληθωρισμός είναι μέρος τους Συστήματος

Δεν ακούγεται σίγουρα ωραίο αλλά  η αύξηση των τιμών είναι πυλώνας του συστήματος μας. 
Κανείς δεν βγαίνει να το πει στον κόσμο γιατί είναι αντιδημοφιλές.
Οι τιμές των προϊόντων όμως, οι αμοιβές των εργαζομένων, η κερδοφορία των επιχειρήσεων και η παραγωγικότητα είναι κρίκοι στην ίδια αλυσίδα.  Το να αυξήσεις τις αμοιβές των ανθρώπων σε μια Οικονομία, χωρίς την αντίστοιχη αύξηση στην παραγωγικότητα, που θα φέρει στην  αγορά περισσότερα προϊόντα, σημαίνει ότι για τα ίδια προϊόντα θα πληρώνει ο κόσμος περισσότερα χρήματα. Άρα οι αυξήσεις θα γίνουν πληθωριστικό χρήμα, σαν τα λεφτά που έπεσαν κατά την Πανδημία που κανείς δε δούλευε ή το χρήμα χωρίς παραγωγικό αντίκρισμα που κόβονταν επί Κατοχής και έφτασε το αβγό να κοστίζει ένα εκατομμύριο δραχμές και ο τενεκές το λάδι μια πολυκατοικία. Βέβαια στη συλλογική μνήμη το φταίξιμο ήταν στους μαυραγορίτες,γιατί κανείς δεν εξήγησε ότι τα διατροφικά μας προϊόντα τα δέσμευαν οι δυνάμεις Κατοχής (Ιταλοί,Γερμανοί και Βούλγαροι) και αναγκαστικά τα λίγα που περίσσευαν για τον ελληνικό λαό, πωλούνταν πανάκριβα.

Η αύξηση του διαθέσιμου εισοδήματος του κόσμου σε μια περιοχή, θα πρέπει να αντιστοιχεί και με την ανάλογη αύξηση της παραγωγής, αλλιώς τα επιπλέον χρήματα χάνονται, αφού τα τρώει ο ανεξέλεγκτος πληθωρισμός. Αν τώρα συνδυαστεί αυτή η πραγματικότητα και με μια καρτελοποιημένη Αγορά, τότε έχουμε αυτό που συμβαίνει στη χώρα μας τα τελευταία χρόνια.

Ο γρίφος όμως δεν τελειώνει εδώ.
Η όποια αύξηση της παραγωγής θα πρέπει να έχει σχέση και με τη ζήτηση της Αγοράς.
Αλλιώς κινδυνεύουμε να ξαναδούμε το Μεσοπόλεμο, όταν η αυξημένη παραγωγή βιομηχανικών προϊόντων, δεν αντιστοιχούσε σε ανάλογη ζήτηση (είχαν σκοτωθεί 17 εκατομμύρια Ευρωπαίων στον Α’Π.Π,,την ίδια στιγμή που τα εργοστάσια στις εμπλεκόμενες χώρες είχαν μείνει άθικτα).Με αποτέλεσμα να έχουμε τεράστιο όγκο απούλητων προϊόντων, πτώση του τζίρου, κλείσιμο των μονάδων, ανεργία, κρίση και στο τέλος πάλι πόλεμο, που αυτή τη φορά είχε σαν στόχο του, εκτός απ’τους ανθρώπους και τις μονάδες παραγωγής. Για να ρυθμιστεί με αυτό τον τραγικό τρόπο η ισορροπία ανάμεσα στην παραγωγή και τη ζήτηση.

Γόρδιος Δεσμός

Το μεγαλύτερο πρόβλημα της Ευρώπης -με την Ελλάδα να είναι ίσως το πιο extreme παράδειγμα της- είναι ότι δεν έχει πια σοβαρή παραγωγική βάση. Κόβει απλώς χρήμα με το κιλό για να καταλήξει αυτό στις χώρες που παράγουν προϊόντα. Στην Κίνα και στις άλλες χώρες της Άπω Ανατολής και στους πετρελαιάδες της Αραβικής χερσονήσου.
Κάτι ανάλογο -περίπου- συμβαίνει και στις ΗΠΑ, που κολυμπάει στα χρέη προς τρίτους.
Και κάπως έτσι ήρθε η ώρα για ριζοσπαστικές αλλαγές, προκειμένου να βρεθούν οι -όχι και τόσο εύκολες- λύσεις.