ΗΠΑ–Κίνα: Πώς η συμφωνία στους δασμούς αλλάζει το παιχνίδι στην αυτοκινητοβιομηχανία

Η πρόσφατη ανακοίνωση του Donald Trump για την επίτευξη «ολοκληρωμένης» συμφωνίας με την Κίνα επαναφέρει στο προσκήνιο ένα γνώριμο ερώτημα: Πόσο εφικτός είναι ο οικονομικός απογαλακτισμός από το Πεκίνο;

Από ότι τουλάχιστον φαίνεται προς το παρόν, η απάντηση, μοιάζει ξεκάθαρη: δεν είναι. Η εμπορική συμφωνία προβλέπει τη διατήρηση δασμών ύψους 55% για τις κινεζικές εισαγωγές στις ΗΠΑ, ενώ η Κίνα απαντά με ηπιότερους δασμούς 10%, συνοδευόμενους από την εξαιρετικά σημαντική επανεκκίνηση εξαγωγών σπάνιων γαιών και μαγνητών προς την αμερικανική αγορά, τουλάχιστον για τους επόμενους έξι μήνες. Αυτή η φαινομενικά τεχνική λεπτομέρεια έχει καθοριστικό βάρος για την αυτοκινητοβιομηχανία.

Βασικός πυρήνας της συμφωνίας: οι πρώτες ύλες

Οι σπάνιες γαίες, αποτελούν βασικά συστατικά των ηλεκτροκινητήρων, των συστημάτων indotainment και των μπαταριών. Η Κίνα ελέγχει πάνω από το 80% της παγκόσμιας παραγωγής, καθιστώντας την πρακτικά αναντικατάστατο κρίκο της αλυσίδας.

Η προσωρινή αποκατάσταση αυτής της ροής επιτρέπει σε εταιρείες όπως Tesla, GM, Ford, αλλά και ευρωπαϊκούς ομίλους που λειτουργούν εργοστάσια στις ΗΠΑ, να επιστρέψουν σε ρυθμούς κανονικότητας. Δεν πρόκειται για αποκλιμάκωση, αλλά για ανακούφιση, που επιτρέπει τη συνέχεια της παραγωγής, αλλά και τη διατήρηση του ανταγωνισμού στον κλάδο της ηλεκτροκίνησης, όπου οι Κινέζοι ως γνωστό έχουν μια κάποια υπεροχή…

EV και Κίνα: Το ρίσκο παραμένει

Ωστόσο, το «δώρο» αυτό της Κίνας συνοδεύεται από την ανάλογη επίδειξη ισχύος… Επιτρέπει μεν την αποστολή βασικών υλικών (σπάνιες γαίες), αλλά διατηρεί τον μοχλό πίεσης στο χέρι της. Αν η ροή αυτή διακοπεί εκ νέου ή δεν ανανεωθεί, η βιομηχανία επιστρέφει άμεσα στο καθεστώς αβεβαιότητας.

Αυτός είναι και ο λόγος που πολλές εταιρείες αρχίζουν να σχεδιάζουν στρατηγικές διαφοροποίησης προμηθευτών, δηλαδή να μειώσουν την εξάρτησή τους από την Κίνα αναζητώντας εναλλακτικές πηγές πρώτων υλών και παραγωγής σε άλλες χώρες.

Αντίστοιχα, επανεξετάζεται και το σχέδιο εφοδιασμού, δηλαδή από πού και πώς προμηθεύονται υλικά, με στόχο πιο ανθεκτικές αλυσίδες παραγωγής.

Στην πράξη, όμως, καμία από τις υποψήφιες χώρες (όπως το Βιετνάμ, η Ινδία ή ο Καναδάς) δεν διαθέτει ακόμη τον συνδυασμό τεχνογνωσίας, υποδομών και πρώτων υλών για να αντικαταστήσει τον κινεζικό γίγαντα.

Πώς επηρεάζεται η αγορά αυτοκινήτου

Η συμφωνία αποτρέπει προσωρινά την περαιτέρω αύξηση του κόστους παραγωγής, διατηρεί σταθερές τις τιμές των EV και ενισχύει την καταναλωτική εμπιστοσύνη. Παράλληλα, προσφέρει διαφάνεια στο δασμολογικό τοπίο, κάτι απαραίτητο για στρατηγικές αποφάσεις επενδυτών και διοικήσεων.

Ωστόσο, δημιουργεί ένα παράθυρο ευκαιρίας και για τους Κινέζους κατασκευαστές. Η BYD, η Nio και η Geely, με χαμηλότερο κόστος και τεχνολογική ωριμότητα, αναζητούν πρόσβαση στην αμερικανική αγορά. Και αυτό, όπως αναγνωρίζουν αναλυτές, μπορεί να οδηγήσει σε πόλεμο τιμών και εμπορική αναταραχή για τις πιο ευάλωτες δυτικές εταιρείες.

Η Ευρώπη στον ενδιάμεσο ρόλο

Για τις ευρωπαϊκές αυτοκινητοβιομηχανίες, η συμφωνία φέρνει και ανάσα και δίλημμα. Από τη μία, μπορούν να ενισχύσουν την παρουσία τους στις ΗΠΑ εκμεταλλευόμενες την προσωρινή ομαλότητα. Από την άλλη, γνωρίζουν ότι η δομική εξάρτηση από την Κίνα παραμένει και σε τεχνολογικό και σε υλικό επίπεδο. Η ανάγκη για ευρωπαϊκή στρατηγική αυτάρκειας έχει πάψει προ πολλού να είναι ένα θεωρητικό σενάριο. Είναι ζήτημα ανταγωνιστικότητας και, μακροπρόθεσμα, επιβίωσης.

Η παρτίδα δεν τελείωσε

Η συμφωνία χαρακτηρίζεται «έτοιμη», αλλά αναμένεται η τελική επικύρωση από τους Trump και Xi Jinping. Μέχρι τότε – και πιθανώς και μετά- η παγκόσμια αυτοκινητοβιομηχανία θα κληθεί να κινηθεί σε ένα τοπίο πολιτικά σταθερό, αλλά στρατηγικά αβέβαιο.

Η πρόσκαιρη σταθερότητα είναι πολύτιμη, αλλά όχι παντοτινή. Και σε αυτό το γεωοικονομικό σκάκι, κάθε επόμενη κίνηση μετράει.

Τι σημαίνει η συμφωνία για τον καταναλωτή

Σταθερότερες τιμές: Δεν αναμένονται αυξήσεις σε τιμές EV, καθώς εξασφαλίζεται η προμήθεια βασικών εξαρτημάτων.

Ταχύτερες παραδόσεις: Επανεκκίνηση εφοδιαστικής αλυσίδας σημαίνει λιγότερες καθυστερήσεις στα νέα μοντέλα.

Περισσότερες επιλογές: Πιθανή είσοδος φθηνών κινεζικών EV στην αγορά των ΗΠΑ ή/και Ευρώπης αυξάνει τις διαθέσιμες επιλογές.

Ασταθής προοπτική: Η προσωρινή φύση της συμφωνίας ενέχει το ρίσκο νέας διακοπής εξαγωγών στο μέλλον.

Εμπορικός ανταγωνισμός και καινοτομία: Ο πόλεμος τιμών μπορεί να ωθήσει τις εταιρείες σε βελτιώσεις ποιότητας και τεχνολογίας.