Μάτι: Επτά χρόνια από την πυρκαγιά που σκόρπισε τον θάνατo

Eπτά χρόνια συμπληρώνονται σήμερα από την ημέρα που η περιοχή Μάτι, του Δήμου Μαραθώνα Ανατολικής Αττικής, δίπλα από τη Ραφήνα, μετατράπηκε σε επίγεια κόλαση, λόγω πυρκαγιάς που ξεκίνησε από την περιοχή Νταού Πεντέλης και που εν τέλει οδήγησε στον θάνατο 104 ανθρώπους.

Οι ακραίες καιρικές συνθήκες σε συνδυασμό με την ιδιομορφία της ρυμοτομίας της συγκεκριμένης περιοχής και κυρίως την παντελή ανικανότητα της πολιτείας και των αρμόδιων υπηρεσιών να διαχειριστούν την κατάσταση και να προστατέψουν όσους βρέθηκαν εκεί τις δύσκολες εκείνες ώρες είναι τα βασικά στοιχεία της τραγωδίας του Ματιού.

Άνδρες, γυναίκες και παιδιά κάθε ηλικίας έχασαν τη ζωή τους εγκλωβισμένοι από τις φλόγες μέσα στα σπίτια τους, στα αυτοκίνητά τους, σε στενά και σε οικόπεδα αδυνατώντας να βρουν διέξοδο προς τη θάλασσα ή πέφτοντας από υψώματα των απόκρημνων παραλιών ή πνίγηκαν αναγκασμένοι να κολυμπούν για ώρες με την ακτή μπροστά τους να φλέγεται, και περιμένοντας μάταια κάποια συντονισμένη προσπάθεια για την έγκαιρη διάσωσή τους.

Μαρτυρίες
Γράφουν «ΤΑ ΝΕΑ» δύο ημέρες μετά, στις 25 Ιουλίου 2018:

«Εικόνες Αποκάλυψης, βλέμματα άδεια που έδωσαν τη θέση τους σε αυτά του τρόμου και της αγωνίας. Καθώς περνάνε οι ώρες, ο τραγικός απολογισμός της πυρκαγιάς που αφάνισε ανθρώπινες ζωές και περιουσίες μέσα σε μερικές μόλις στιγμές, αυξάνεται βαραίνοντας συνειδήσεις. Τουλάχιστον ορισμένων.

»Οι μαρτυρίες των ανθρώπων που κατάφεραν να ξεφύγουν από τον τρελό χορό που έστησε η φωτιά στην Αττική την Δευτέρα και βρέθηκαν να αναζητούν διέξοδο διαφυγής από τις φλόγες, αφήνουν το δικό τους στίγμα σε μια πραγματικότητα που μέχρι τώρα μετρά 81 νεκρούς, δεκάδες τραυματίες και στάχτες.

»Ενδεικτική της τραγωδίας που καλούνται να διαχειριστούν τα τελευταία 24ωρα οι σωστικές δυνάμεις, είναι η περιγραφή των πυροσβεστών για τις σορούς θυμάτων. “Έχουν συρρικνωθεί τόσο πολύ από τη φωτιά που μοιάζουν με παιδικές κούκλες”

Κουφάρια καμένων αυτοκινήτων. Μάτι, 2018

Πρέπει να τρέξουμε
» Ευτυχώς πήγαμε στη θάλασσα, γιατί οι φλόγες μάς κυνηγούσαν μέχρι το νερό, έκαψαν τις πλάτες μας και βουτήξαμε στο νερό… Είπα, Θεέ μου, πρέπει να τρέξουμε για να σωθούμε” δήλωσε στο BBC ένας άνδρας.

»“Είδα πτώματα, καμένα αυτοκίνητα. Αισθάνομαι τυχερή που είμαι ζωντανή” είπε άλλη κάτοικος και σημείωσε ότι “το Μάτι δεν υπάρχει πια”.

Ως το τέλος
»Στην ίδια περιοχή εγκλωβίστηκε την Δευτέρα, ένα ηλικιωμένο ζευγάρι με τα εγγόνια τους που φιλοξενούσαν, μαζί με την νταντά τους. Η τελευταία και τα παιδιά κατάφεραν να διαφύγουν προς τη θάλασσα, ενώ το σπίτι το είχε κυκλώσει η φωτιά. Όπως ανέφεραν στο ΑΠΕ συγγενείς και γείτονες, το ηλικιωμένο ζευγάρι ειδοποίησε τηλεφωνικά ότι αδυνατεί να φύγει.

»Ακολούθησε μπαράζ τηλεφωνημάτων των οικείων προς την Αστυνομία, την Πυροσβεστική και τους διασώστες για να σπεύσουν και να τους σώσουν. Η Αστυνομία κατάφερε και μπήκε στο σπίτι τα ξημερώματα τη Τρίτης και ενημέρωσε αρχικώς ότι δεν είδαν κανέναν. Δυστυχώς, μετά από λεπτομερέστερη αναζήτηση εντόπισαν το ζευγάρι απανθρακωμένο. Όπως όλα δείχνουν, η γυναίκα ενώ είχε τη δυνατότητα να διαφύγει, προτίμησε να ακολουθήσει τον σύντροφο της ζωής της, στον θάνατο.

Οι κάτοικοι του Ματιού, όσοι πρόλαβαν, κατέφυγαν στη θάλασσα

Στη θάλασσα

»Η φωτιά έφτασε ξαφνικά και οι έξι φίλοι έτρεξαν για να σωθούν. Όταν έφτασαν στην ακτή και δεν υπήρχε οδός διαφυγής έπεσαν στη θάλασσα. Δεν έβλεπαν τίποτα και ένιωθαν να πνίγονται από τον καπνό και να παρασύρονται από τα κύματα ωστόσο έπρεπε να κολυμπήσουν για να σωθούν.

»Πολύ σύντομα έχασαν οπτική επαφή με την ακτή αλλά και τον προσανατολισμό τους. Για δύο ώρες έδωσαν μάχη να κρατηθούν στην επιφάνεια του νερού μέχρι τη στιγμή που η σωτηρία ήρθε από ένα ψαροκάϊκο και το αιγυπτιακό του πλήρωμα. Ο Νίκος Σταυρινίδης ήταν πλέον ασφαλής, το ίδιο και η σύζυγός του αλλά και δύο από τους φίλους τους.

Οι άλλοι δύο χάθηκαν μέσα στα κύματα.

Μάχη με τα κύματα
»“Είναι τρομακτικό να βλέπεις αυτόν που είναι δίπλα σου να πνίγεται και να μην μπορείς να βοηθήσεις”, δήλωσε ο Ν. Σταυρινίδης στο πρακτορείο Reuters και σημειώνει: “Η εικόνα αυτή θα με στοιχειώνει για πάντα”.

»Όπως εξηγεί, το ζευγάρι επισκέφτηκε την περιοχή της ανατολικής Αττικής προκειμένου να ετοιμάσει το εξοχικό του.

“Όλα έγιναν τόσο γρήγορα. Η φωτιά βρισκόταν σε απόσταση και ξαφνικά οι φλόγες βρέθηκαν δίπλα μας. Μετά μας περικύκλωσαν. Ο αέρας ήταν απίστευτα δυνατός, δεν έχω ξαναδεί ποτέ κάτι τέτοιο στη ζωή μου”, εξηγεί ο ίδιος και περιγράφει το πώς έφτασαν μέχρι τη θάλασσα αλλά και τις αγωνιώδεις προσπάθειές τους να κρατηθούν ζωντανοί.

» “Τρέξαμε στη θάλασσα έπρεπε να κολυμπήσουμε αλλά δεν βλέπαμε σχεδόν τίποτα. Πέσαμε στο νερό και προσπαθήσαμε να απομακρυνθούμε για να μην εισπνέουμε το διοξείδιο του άνθρακα. Πήγαμε όσο πιο μακριά μπορούσαμε. Αλλά όσο απομακρυνόμασταν υπήρχε έντονος αέρας και μας παρέσυρε πολύ μακριά από την ακτή, δεν βλέπαμε που βρισκόμασταν. Οι άνδρες που βρίσκονταν στη βάρκα έπεσαν στη θάλασσα με τα ρούχα τους. Μας έφτιαξαν τσάι και μας κράτησαν ζεστούς, ήταν υπέροχοι”, εξηγεί.

Δέκα λεπτά
»Η Κατερίνα Παντελίδη δηλώνει στην γαλλική εφημερίδα “Le Monde”». “Αν είχα καθυστερήσει δέκα λεπτά να τρέξω δεν θα ήμουν ζωντανή. Οταν βγήκαμε από το σπίτι με τον πατέρα μου και τη μητέρα μου οι φλόγες πλησίαζαν με τεράστια ταχύτητα τρέξαμε μέχρι τη μαρίνα. Έπεσα και χτύπησα στο πόδι νόμισα ότι θα πεθάνω. Ακούω ακόμα τις κραυγές, επανέρχεται η εικόνα με τα πρόσωπα παιδιών που είχαν καεί και των ζώων που είχαν αποτεφρωθεί. Ήταν εικόνες τρόμου”.

Δεκάδες άνθρωποι εγκλωβίστηκαν από τις φλόγες πριν προλάβουν να φτάσουν στη θάλασσα

Αποκάλυψη
»Ο Κωνσταντίνος Καλαμαράς, πυροσβέστης, αφηγείται στη γαλλική εφημερίδα: “Η νύχτα της Δευτέρας προς την Τρίτη ήταν πολύ σκληρή, τα δώσαμε όλα για να σώσουμε όσους περισσότερους μπορούσαμε. Αλλά ήταν πραγματικά σκηνικό αποκάλυψης. Η εικόνα των παιδιών που είχαν καεί στην αγκαλιά της μητέρας τους με έχει σημαδέψει. Έζησα τη χειρότερη νύχτα στη ζωή μου”.

Πομπηία
»Από την πλευρά του ο κ. Κώστας Λαγανός παρομοιάζει το σκηνικό με την καταστροφή της Πομπηίας. “Πέσαμε στη θάλασσα γιατί οι φλόγες μας κυνηγούσαν μέχρι τη θάλασσα. Εκαιγαν την πλάτη μας και πέσαμε στο νερό για να σωθούμε”, δηλώνει.

» “Μου θύμισε την καταστροφή της πόλης της Πομπηίας όπου χιλιάδες είχαν αποτεφρωθεί από τον Βεζούβιο. Είπα θεέ μου πρέπει να τρέξουμε να γλιτώσουμε και τίποτα άλλο”, καταλήγει».

Το έγκλημα της Μαραθώνος
«ΤΟ ΒΗΜΑ» της 29ης Ιουλίου 2018 μεταφέρει μαρτυρία κατοίκου που αναφέρεται στην εγκληματική απόφαση της Αστυνομίας να υποχρεώσει οδηγούς που κινούνταν επί της Λεωφορού Μαραθώνος να κάνουν παράκαμψη μέσα από το φλεγόμενο Μάτι.

«Ο κόσμος καιγότανε, προσπαθούσε να βρει διεξόδους να σωθεί. Δεν υπήρχε κανένας συντονισμός. Ο μόνος συντονισμός ήταν το περιπολικό που έκλεισε το δρόμο στο 15 χλμ της Μαραθώνος, οδός Ακροπόλεως και τους έστελνε προς τα κάτω. Αυτός ήταν ο μόνος συντονισμός. Ο κόσμος καιγόταν μέσα στα αμάξια δίπλα μας, τρία μέτρα από τη θάλασσα.

»Δεν ακούσαμε ποτέ καμία πυροσβεστική, τίποτα. Σε ενάμιση λεπτό είχε έρθει η φωτιά στο Μάτι και δεν ξέραμε τίποτα. Δεν άφηναν τον κόσμο να φύγει.

Οι αρμόδιες αρχές απέτυχαν να διαχειριστούν την πυρκαγιά στο Μάτι

»Δεν έχει βγει ένας υπεύθυνος να μας πει ποιο ήταν το σχέδιο, ποιος είναι ο υπεύθυνος του σχεδιασμού της Αστυνομίας που μπλόκαρε εκεί τον δρόμο, τι έγινε.

»Γιατί μας στείλανε και μας έκαψαν σαν τα ποντίκια, ήμασταν μέσα στη θάλασσα, καιγόμασταν και πνιγόμασταν. Λιποθυμούσαν άνθρωποι δίπλα μας, μαμάδες, παιδιά, δεν ξέραμε τι μας γίνεται, να εκσφενδονίζονται πράγματα. Δεν μπορείτε να το συνειδητοποιήσετε.

»Ούρλιαζα και έψαχνα τα παιδιά μου. Τα είδα μετά από επτά ώρες, ούρλιαζα και έψαχνα τα παιδιά μου, δεν ήξερα τι να κάνω. Όταν ρώτησα τα παιδιά της ομάδας ΔΙΑΣ, δεν ξέρουμε μας έλεγαν. Ούρλιαζα. Απλά ζούμε, μας άφησαν σαν τα ποντίκια να καούμε. Δεν υπήρχε λόγος. Έπρεπε να μας αφήσουν να φύγουμε πίσω…».

Καμένα σπίτια και αυτοκίνητα στο Μάτι Αττικής. ΑΠΕ-ΜΠΕ/ΣΥΜΕΛΑ ΠΑΝΤΖΑΡΤΖΗ

Η καταδίκη
Στο επίκεντρο των πολιτικών ευθυνών βρέθηκε για τους χειρισμούς της και τις εγκληματικές της παραλείψεις η κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ – ΑΝΕΛ, ενώ ύστερα από μακρά διαδικασία η δικαιοσύνη αποφάσισε για τους ποινικά υπεύθυνους.

Σύμφωνα με την απόφαση του Εφετείου που εκδόθηκε πρόσφατα, τον Ιούνιο του 2025 ένοχοι κρίθηκαν οι:

Σωτήριος Τερζούδης (πρώην αρχηγός του Πυροσβεστικού Σώματος)
Βασίλειος Ματθαιόπουλος (πρώην υπαρχηγός του Πυροσβεστικού Σώματος)
Ιωάννης Φωστιέρης (πρώην διοικητής του Εθνικού Συντονιστικού Κέντρου Ελέγχου και Επιτήρησης)
Χρήστος Γκολφίνος (πρώην διευθυντής του 199)
Φίλιππος Παντελεάκος (πρώην διευθυντής του Κ.Ε.Π.Π./Εθνικού Συντονιστικού Κέντρου Ελέγχου και Επιτήρησης)
Δαμιανός Παπαδόπουλος (πρώην διοικητής του Πυροςβεστικού Σώματος Νέας Μάκρης)
Νικόλαος Παναγιωτόπουλος (πρώην επικεφαλής της Διοίκησης του Πυροςβεστικού Σώματος Αθηνών), επικεφαλής για την κατάσβεση της φωτιάς
Χαράλαμπος Χιώνης (πρώην διοικητής του Πυροσβεστικής Σώματος Ανατολικής Αττικής)
Ιωάννης Καπάκης (πρώην γενικός γραμματέας Πολιτικής Προστασίας) και
Κωνσταντίνος Αγγελόπουλος κάτοικος Νταού Πεντέλης
Οι Σωτήρης Τερζούδης, Βασίλης Ματθαιόπουλος , Ιωάννης Φωστιέρης και Ιωάννης Καπάκης εκτύουν, μετά από συγχώνευση των ποινών τους, ποινή φυλάκισης πέντε ετών χωρίς αναστολή.